اشکانیان در یک نگاه

کاخ هاترا در نزدیکی موصل در عراق امروزی ـ یکی از کاخهای بازمانده از اشکانیان

گاهشماری رویدادها

ردیف	تاریخ	رویداد	توضیحات
1	334 تا 323 پیش از میلاد	تصرف ایران اسکندر مقدونی	سقوط شاهنشاهی هخامنشی و آغاز یونانی سازی خاور
2	329 تا 327 پیش از میلاد	اسپیتامن ایرانی قهرمان پایداری	شمال خاوری ایران در برابر اسکندر با کمک قبایل مرزی ایستادگی می کند
3	312 تا 327 پیش از میلاد	سلوکوس اول	سراسر ایران را تصرف می کند ! کوروش کجایی ؟!!
4	303 / 304 پیش از میلاد	چاندراگویتا پادشاه هند	مورد تهدید امپریالیسم مقدونی قرار می گیرد اما بر سلوکوس اول چیره میشود و بخش خاوری ایران را جدا می سازد. آغاز عقب نشینی مقدونیان از خاور
5	پیش از 218 پیش از میلاد	تهاجم اقوام بربر به ایران	فعالیت آنتوخوس یکم (سوتر) برای جلوگیری از این خطر
6	سال 250 پیش از میلاد	نشانه های تجزیه خواهی در ایران	در شمال خاوری ایران این تجزیه خواهی پدیدار می شود و بوجود آمدن دو فرمانروای مستقل: آندراگوراس در پارت و دیودوتوس در باکتریا ( باختر )
7	حدود 238ق.ب	پادشاهی دیودوتوس	و پیدایش قلمرو یونانی – باختری به کمک اهالی بومی
8	حدود 238 پیش از میلاد	یورش اشک اول	یورش سرکرده قبیله پارنی به پارت و آغاز فرمانروایی پارت اشکانی. آغاز جنبش پارتیان پاتریوت (میهن پرست ).آغاز فروپاشی چیرگی سلوکیان بر ایران . توقف یونانی کردن ایران
9	حدود 238 پیش از میلاد	باب شدن لقب اشک در ایران	اشک اول یورش سلوکوس دوم ( کالینیکوس ) را پس می راند . پارتیان لقب « اشک » را باب می نمایند !
10	حدود 208 پیش از میلاد	اشک دوم پیروز بر رومی ها	اشک دوم یورش آنتیوخوس سوم را پس می راند . پادشاهی از شاخه برادر بزرگتر اشکانیان بیرون می شود.
11	171 تا 138 پیش از میلاد	مهرداد یکم خالق نیروی بزرگ پارت	آغاز استبداد. نخستین نشانه های ایران گرایی. تهدید از دو جبهه ،از سوی سلوکیان در باختر و اقوام آسیای میانه از شمال خاور
12	123 تا 88 پیش از میلاد	زنده کردن قدرت پارت . مهرداد دوم	مهرداد دوم قدرت پارت را زنده میکند.ارمنستان زیر نفوذ پارتیان قرار می گیرد. سنتهای پارس باستان زنده میشود. مجموعه ساختمانهای شهر نسا  (در نزدیکی اشک آباد پایتخت ترکمنستان امروزی) ساخته می شود.
13	نیمه 1سده اول پیش از میلاد	پیدایش مدعیان در دولت پارت	پیدایش مدعیان و غاصبان در دولت پارت.خاور میانه در برابر گسترش جویی روم. ایران اشکانی یگانه نیروی توانا برای پایداری در برابر روم.
14	57 تا 39 پیش از میلاد	آرود دوم جنگ با روم	آرود دوم، پادشاهی پارت با روم وارد جنگ می شود.نبردکرهه(حران)در سال53 پیش از میلاد و شکست و مرگ لیسینوس کراسوس از سه امپراتور(حکومت3نفره) روم.فرات مرزمیان دو امپراتوری ...
15	41 تا 39 پیش از میلاد	پارتیان اربابان خاورمیانه	شکست و مرگ پاکور شاهزاده پارت در گیندوراس در سال 39  پیش از میلاد حضرت مسیح (ع)
16	39 تا 3 یا 2 پیش از میلاد	فرهاد چهارم	حمله آنتونیوس یکی از سه فرمانروای روم به قلمرو پارت. شکست رومیان و پس نشستن آنها در 36 پیش از میلاد مسیح (ع)
17	37 تا 11 میلادی	اردوان دوم (هخامنشی سازی)	برنامه معروف هخامنشی سازی تایید شده در منابع کلاسیک. پیشرفت ایران گرایی  و حماسه ایرانی و نقش دودمانهای بزرگ پارتی در ایجاد این حماسه.هنر پارت ادامه دهنده هنر هخامنشی
18	سال 42 میلادی	تسخیر سلوکیه بوسیله پارتیان	پارتیان شهر سلوکیه را پس از شش سال محاصره تسخیر می کنند و رومیان شکست مفتضحانه ای می خورند.
19	51 تا 76/80 میلادی	بلاش یکم پیکار بر سر ارمنستان	شکست رومیان در راندیا در سال 63 م.شکل گیری میراث اشکانیان:دولت پارت،مادآتروپاتن (آذرابادگان )،ارمنستان. ادامه پیشرفت ایران گرایی.زبان ایرانی پهلوی بجای زبان یونانی روی سکه ها
20	سده 2 میلادی	امپراطوری پارت	حالت دفاعی امپراتوری بزرگ ایران ( پارت )
21	108تا128 میلادی	خسرو	حمله امپراتور ترایانوس از 114تا117 میلادی به امپراتوری پارت.رومیان پس از موفقیتهای اولیه ناچار می شوند برابر ضدحمله های شدید پارتیان ،پس نشینی کنند.فرات دوباره مرز دو امپراتوری می شود.
22	190 تا148 میلادی	بلاش چهارم	یورش ناکام پارت به ارمنستان و سوریه.ضدحمله رومیان و تسخیرتیسفون و شیوع بیماری طاعون و پس نشینی رومیان. تسلط رومیان بربخشی از بین النهرین (میان رودان )
23	206 تا 191 میلادی	بلاش پنجم	یورش جدید رومیان به پارتیان.امپراتور سپتیموس سوروس تیسفون را می گیرد. شکست رومیان در هاترا.بخشی از بین النهرین (میان رودان ) ضمیمه امپراتوری روم می شود.ناتوانی تدریجی دولت پارت
24	221 تا 207 میلادی	بلاش ششم	پارتیان در برابر امپراتور کاراکالا.پیروزی پارتیان بر امپراتور ماکرینوس.روم خار شده ، وادار می شود خراج سنگینی به ایران بپردازد. شورشهای داخلی بر ضد اشکانیان.
25	حدود 212 م	اردوان چهارم	برادرش بلاش بر ضد او قیام می کند. نابرادری بر اثر نابرابری!!!
26	220تا226/228 میلادی	اردشیر بابکان نوه ساسان	ارشیر بابکان نوه ساسان آغاز به تصرف پارس می کند.نبرد برسرقدرت درایران.شکست اردوان چهارم در 228.م  و شکست اردوان ششم از اردشیربابکان. سقوط اشکانیان و پایان امپراتوری پارت و  آغاز ساسانیان .