ارمنستان .ارمن. ارمنيه. ارمينيه. دمشقي. ناحيه اي درشمال غربی ایران که از شمال به گرجستان و از مشرق به دریای مازندران و از جنوب به دره عليا يه دجله و از مغرب به دره فرات غربي يا قره سو محدود است. اين ناحيه طی هزاران سال با فراز و نشیبهای گوناگونی مواجه بوده و بارها مورد یورش امپراطوری روم قرار گرفت . ولی در طول تاریخ بخشی از ایران بزرگ محسوب می شده است . پس از اشغال شهرهای ایران طی قرار داد ننگین گلستان مناطق ارمنی نشین نیز به تصرف روسها درآمد و پس از فروپاشی شوروی اعلام استقلال نمود . ارامنه نیز از دیدگاه نژادی بخشی از ملت ایران هستند که آریایی می باشند و متاسفانه طی چند دهه اخیر شاهد قتل عام میلیون ها ارمنی توسط رژیم نژاد پرست ترکیه ( عثمانها ) بوده ایم که به نسل کشی بی سابقه نیز مشهور است . ترکیه نیز با کردهای ایرانی نژاد نیز درگیری های گسترده ای دارد .
جغرافياي طبيعي: ارمنستان بين فلاتهاي مرتفع آسياي صغير و ايران به منزله رابط طبيعي است. ارتفاع متوسط آن از حدود 1500 متر کمتر نيست.اراضي اين ناحيه را رشته کوههایی که يکديگر را قطع می کنند  و دشتها تشکيل مي دهد‚ ارتفاع آرارات به 5172 متر و ارتفاع الاگوئز به 4095 متر بالغ است. درقسمتهاي فرورفته درياچه هاي بزرگ قرار دارند مانند درياچه وان‚ ژکچاي يا سونگ وغيره. وضع اقليمي ارمنستان با آنکه در عرض ايتالياي جنوبي است‚به علت ارتفاع و وقوع آن بين سرزمينهاي مختلف‚ سخت و شديد است.به مناسبت ارتفاع و جهت وزش بادهائي که از مشرق وجنوب می آيند‚ خاک ارمنستان حاصلخيز است.
جغرافياي اقتصادي: دره هاي وسيع ایروان وسواحل درياچه هاحاصلخيزند و غلات‚ درختان ميوه دار و مو بسيار است‚ در بعضي اراضي مانند ایروان پنبه به عمل می آید. در فلاتها دامداری به ویژه و صنايع کشاورزی رايج است. معادن آن کمتر شناخته شده و صنعت چندان پيشرفت نکرده است .

جغرافياي سياسي: مرزهای ارمنستان بين روسيه و ترکيه بنابرمعاهده برلين ژوئيه 1878 م. و بين روسيه و ايران بر طبق معاهده ننگین ترکمنچاي1828م. 1243 ه . ق. و بين ترکيه و ايران بموجب معاهده 1856 تثبيت شد. ترکان باوجود درازدستي هاي متوالي روس بخش بزرگي از اين ناحيه را در تسلط خود نگاه داشتند و آن شامل حوزه درياچه وان و دره هاي علياي چروک و ارس است. و سکنه ارمني آن 480700تن و تابع کليساي کاتوليک می باشند و مقر اسقف اعظم درارمنستان روس‚ در اچميادزه می باشد.ارمنستان روس بين چروک وکروارس واقع شده و شامل ايالات اريوان و اليزابت پلاست.
تاريخ: ارمنيان از دید تاریخی و فرهنگی و آداب و رسوم از نژاد ايراني ( آریایی ) هستند. اين قوم درفريگيه فريژي متمرکز شد و با فريگيان که باهم بدان سرزمين آمده بودند مدتي درآسياي صغير زيستند‚ بعد باهيتها آميزش و اختلاط يافتند و بعض آثار هيتي در ميان آنان باقي است‚ از جمله تصور ميکنند که هايگ يعني اسمي که ارامنه خود رابدان مي نامند از آثار هيتي است. در اوايل ماه ششم ق. م. ارامنه ازکاپادوکيه به طرف مملکت آرارات‚ يا چنانکه در کتيبه هاي آسوري ذکرشده‚ به اوراردو رفتند و دولت وان يا آرارات را منقرض ساخته و برمردمان بومي‚ يعني آلاروديان استيلا يافته در اين مملکت برقرار شدند.
(ارمنيان خود را هايگ )مفرد آن: هايي( و کشور خويش را هايسدان يعني مکان و ناحيت هايگها می نامند. کلمه ارمن ازکلمه عبري ارم آمده است.)