جنگ جهاني اول: ( اوت 1914- نوامبر 1918/ امرداد1293 – آبان 1297 )

در 28 ژوئيه 1914م. (7 امرداد 1293ش.) آرشيدوک فرانتس فرديناند، وليعهد امپراتوري اتريش، به دست پرنزيب تبعه اتريش و متکلم به زبان صربستاني در سارايوو ترور گرديد. دولت اتريش، صربستان را به مداخله در اين امر متهم كرد. صربستان با انجام تحقيقات مخالفت نمود و اين مسئله دست‌آويز اعلان جنگ دولت اتريش به صربستان گرديد. آلمان هم متعاقب اين امر و به حمايت از اتريش به روسيه و فرانسه اعلان جنگ داد. نيروهاي آلمان در چهارم اوت(13 مرداد) به بلژيک حمله کردند و اين اقدام يعني حمله به يک کشور بي‌طرف موجب دخالت انگليس در جنگ شد. نيروهاي درگير در جنگ عبارت بودند از دولت‌هاي محور(آلمان، اتريش، مجارستان، بلغارستان و امپراتوري عثماني) و نيروهاي متفق(بريتانيا، فرانسه، ايتاليا، روسيه، بلژيک و صربستان). در آوريل 1917م.(فروردين 1296ش.) ايالات متحده با قدرت نظامي و تجهيزات فراوان در حالي به طرفداري متفقين وارد جنگ شد كه نيروهاي متفقين تقريباً رو به نابودي بودند. روس‌ها از آلمان‌ها شكست سختي خوردند و در سال 1917م.(1296ش.) پس از تسلط بلشويک‌ها بر روسيه از جنگ كناره گرفتند. کشورهاي (استراليا، کانادا ، نيوزلند و هندوستان) که قسمتي از امپراتوري بريتانيا بودند، هزاران نفر از نيروهاي خود را در اختيار منافع متفقين قرار دادند. در اين جنگ براي نخستين بار از سلاح‌هاي شيميايي استفاده شد و مناطق غير نظامي بطور گسترده بمباران گرديد.
جنگ جهاني اول همزمان با حکومت احمد شاه قاجار بود و علي‌رغم اعلام بي‌طرفي دولت ايران نيروهاي متخاصم از جنوب و شمال وارد ايران شدند. سپاه روسيه تا دروازه‌هاي تهران پيشروي کرد. در جنوب ايران مردم محلي در چند نوبت با متجاوزان انگليسي درگير شدند که از مهمترين نبردهاي جنگ جهاني اول در ايران مي‌توان به مقاومت دليران تنگستان در استان بوشهر و نبرد جهاد در خوزستان اشاره کرد.
با شكست آلمان‌‌ها در 1918م.(1297ش.) در نتيجة حملات متفقين به رهبري "مارشال فوش" فرانسوي، آلمان ناچار ترك مخاصمه را خواهان شد و هنگامي كه اين كشور در 11 نوامبر 1918م. (1297ش.) شرايط
متفقين را پذيرفت، جنگ جهاني اول به پايان رسيد. در28 ژوئن 1919م.(7 تير1298ش.) عهدنامه ورساي به آلمان شكست خورده تحميل شد. اين جنگ خسارت‌هاي جاني و مالي بسيار فراواني برجاي نهاد و 1565 روز طول كشيد. در طول اين مدت، در حدود 65 ميليون نفر بسيج شدند. از اين عده، در حدود 9 ميليون نفر كشته شدند؛ 22 ميليون نفر(به نسبت يك سوم) معلول و از كار افتاده و حدود 5 ميليون نفر نيز مفقود شدند.