نماد امشاسپند امرتات ( امرداد )

جشن امردادگان ،امرداد روز از ماه امرداد برابر با  ۳ امرداد در گاهشماری ایرانی می باشد.

به مناسبت برخورد روز امرداد و ماه امرداد در این روز ،مطابق معمول هر ماه پس از برخورد روز و ماه همنام، جشنی موسوم به جشن امردادگان برگزار می شود.

امرداد هفتیمن روز از هر ماه در گاهشماری اوستایی است و ماه پنجم هر سال ،که با آگاهی از سی و یک روزه بودن ماه های کنونی در نیمسال نخست بهار و تابستان امرداد روز از ماه امرداد برابر با سوم امرداد در گاهشمار نوین می باشد.

هفتمین روز از ماه امرداد (مرداد) جشنی در ستایش و گرامیداشت «امُرداد»، در اوستایی «اَمِرتاتَ» و در پهلوی «اَمُرداد» به معنی بی مرگی و جاودانگی و نام یکی از امشاسپندان، برگزار می شود.

جشن امرداد در ستایش و گرامیداشت امشاسپند امُرداد برگزار مي‌شود. واژه‌ي امرداد در پارسي  اوستایی اَمِرتات ameretat و در پارسي پهلوی اَمرداد است. amordad   

واژه‌ی امرتات، از سه بخش درست شده است: (اَ + مَر + تات). بخش نخست، اَ در زبان پارسي پیشوند نايش (نفی) است، بخش دوم، مَر از ریشه‌ی كنشي *مصدری) به چم مرگ و بخش سوم، تات پسوند رسایی و تندرستي است، و روي‌هم رفته به چم (معنی) بی‌مرگی و جاودانگی است. ياد‌آوري مي‌شود كه امرداد هم ريشه با واژه‌ي انگليسي Immortal  است. 

این نام در اوستا، به ویژه گات‌ها فروزه‌اي (صفتي) است برای اهورامزدا، نماد جاودانگي و پایندگی او.

امرداد در باورهای ایرانی در جهان گيتيك (فيزيكي) نگهبان و سرپرست گیاهان و روييدني‌ها است و از همين روي با خرداد در كنار هم جای دارند، چون رسايي يا هُردات (كمال) و پايداري در جهان مينُوي از آن این دو امشاسپند است. از این روی این جشن را بیشتر در دامن نهاد يا پرهام (طبیعت) ،برپا می‌كردند. 

نياكان ما در اين روز به به باغ ها و كشتزارها ی خرم و دلنشين مي رفتند و پس از نيايش به درگاه اهورامزدا و در پی آيين‌ها ايي اين جشن را با شادی و فرخندگي در هوای پاك برگزار مي كردند.

این نام در اوستا، به ویژه گات ها صفتی است از برای اهورامزدا، مظهر زوال ناپذیری و پایندگی خداوند.

اين  جشن متعلق به  امشاسپند امرتات که مظهر جاودانگی و تندرستی و دير زيستن است .قبل از هر چيز بايد درباره واژه اشتباه مرداد توضيح داده شود؛واژه اوستايی امرداد امرتاته amertata است که به معنای بی مرگی است و اگر الف آن را که پيشوند نفی است از قلم بياندازيم معنی آِن عوض شده و فرشته بيمرگی  و جاودانگی به ديو نيستی و مرگ تغيير شکل می دهد .زيرا همانطور که امرداد به معنی بی مرگی است مرداد معنی مرگ می دهد .بنابراين شايسته است که اين کلمه را امرداد بخوانيم.صفات پاک فرشته امرداد و توجه او نسبت  به آبادی زمين و پاکی می باشد و  نظر به همان صفات پاک و پسنديده است که ايرانيان اين روز را جشن می گرفتند و به شادی می پرداختند و خود را برای پيروی از فرشته مذکور آماده می ساختند .

ابوريحان در صفحه ۲۵۰ ترجمه فارسی آثارالباقيه می نويسد: ((مرداد ماه روز هفتم آن مرداد روز است و آنروز را به واسطه اتفاق افتادن دو اسم با هم جشن می گرفتند معنای مرداد آنست که مرگ و نيستی نداشته باشد مرداد فرشته ايست که به حفظ گيتی و تربيت غذاها و دواها که اصل آن نباتات است و زائل کننده گرسنگی و ضرر و امراض می باشد موکل است)).

از دیگر جشنهای ماه امرداد ، جشن چله تابستان  می باشد که در روز دهم امرداد برگزار می گردیده است.

ویراپ

برای آگاهی بیشتر از نام روزها و ماهها و جشنهای ایرانی به آدرسهای زیر در همین وبلاگ مراجعه فرمایید: