نقشه خراسان بزرگ، مهد جنبش هاي آزادي خواهانه و ضد بيگانه

 قيام المقّنع در خراسان 24 ماه مي سال 766 ميلادي آغاز شد كه از نخستين بپاخيزي هاي ايرانيان براي احياي استقلال و حاكميت وطن بشمار مي آيد.
المقّنع كه از دير باز در صدد قيام بر ضد سلطه عرب بود از موضوع قتل ابومسلم در توطئه خليفه عباسي وقت استفاده كرد و به خونخواهي او در خراسان بپاخاست. با توجه به محبوبيت ابومسلم در ميان ايرانيان به ويژه مردم خراسان، در اندك مدتي صدها هزار تن در اطراف المقنع جمع شدند. المقّنع كه به سبب نقاب زدن ـ نقابي شبيه مقنعه كه تا شانه ها، او را مي پوشانيد ـ به اين نام معروف شده بود، كسي جز هاشم ابن حكيم نبود كه مردي دانشمند و از اهالي مرو بود و داستان «ماه نخشب» وي كه برپايه تسلط او بر علوم فيزيك و شيمي شكل گرفته بود معروف است. پيروان المقّنع كه جامه سپيد مي پوشيدند به سپيدجامگان (كفن پوشان راه ميهن) معروفند. قيام المقنع براي رهايي ايران كه ضمن آن دست به چند ابتكار كاملا تازه زده بود بيش از چهار سال طول كشيد. سرانجام خليفه عباسي سپاهي را به جنگ او فرستاد كه در دومين برخورد دو نيرو، المقّنع شكست خورد و خودكشي كرد.

خراسان آغازگر و مهد جنبش هاي ضد بيگانه بوده است، از جنبش پارتيان پاتريوت بر ضد سلوكيان و جانشينان اسكندر گرفته تا جنبش سربداران.

از ديگر جنبش هاي آزادي خواهانه و ضد بيگانه ايرانيان در دوران عباسيان از اين قرارند:

جنبش به آفریدیان،جنبش سرخ علمان(جنبش مازيار پور قارن)،جنبش سنباديان،جنبش راونديان،جنبش اسحاقيان،جنبش معتزليان،جنبش استادسيسيان،جنبش ديودستيان ،جنبش سرخ جامگان(خرم دينان،جنبش بابكيان)،جنبش مهريان،جنبش سيه جامگان(جنبش مسلم خراساني)،جنبش سپيد جامگان (جنبش المقنع)،جنبش حسن صباح.