گنجينه اي سه هزار ساله براي طراحان لباس ايراني


حجاب در لغت به معناي پوشيدن و پرده به كار رفته و در هيچ موردي اصالتاً به نوع و سبك لباسي كه پوشيده مي شود، اطلاق نشده است. اگر چه حجاب با پوشش اسلامي يكي از دستورات حكيمانه و سعادت بخش دين مبين اسلام است كه از هنگام اسلام آوردن مردم ايران در دو قرن نخست هجري، توسط اهالي اين سرزمين مورد پذيرش واقع شده، ولي تحقيقات نشان مي دهد كه جايگاه حجاب در ايران از زمانهاي پيشتر شناخته شده بوده و به نوعي ديگر حجاب و پرده نشيني زنان مرسوم بوده است. چه اين كه شرايط حاكم بر انتخاب لباس مي تواند نشأت گرفته از موقعيت فرهنگي و شرايط اقليمي باشد. يكي از شاخه هاي شناخت فرهنگ ادوار گذشته هر تمدني، تاريخ لباس و پوشاك است. مردان ايراني در تمامي ادواري كه نشانه هايي از پوشش آنها در دست داريم، نيز حجاب در معناي مخالف برهنگي را داشتند و اصولاً برهنگي در فرهنگ ايراني امري مذموم به شمار مي رفته است. شايد اين مفهوم را هنگام مقايسه با تمدنهاي همزمان با تمدن ايراني بهتر درك كنيم.
بررسي پوشش مردان و زنان ايراني نه تنها ما را با ظاهر افرادي كه در گذشته زندگي مي كردند، آشنا مي كند، بلكه شناخت بسياري از مسايل مانند انواع بافته هاي نساجي نوع و طرح آنها و خيلي موارد ديگر را به ما مي دهد.

ايرانيان از عهد كهن تا چندي پيش درباره لباس پوشيدن تغيير نگرش اساسي نداشته اند، اگر چه در گذر زمان سعي كرده اند شيوه لباس پوشيدن را متناسب با شرايط متغير زمانه خود هماهنگ سازند، ولي در مجموع متفاوت تر از ساكنان كشورهاي اروپايي بوده اند. سنگ نگاره هاي به جا مانده از عهد باستان هم نشان مي دهد كه جوامع شرقي از جمله ايران و مناطق ديگر همچون تمدن «تدمر» در سوريه علي رغم تأثيرپذيري از معماري يوناني و رومي، باز هم حال و هواي شرقي خود را حفظ كرده اند كه اين در سنگ نگاره ها و پيكرهاي تقريباً پوشيده از لباس به يادگار مانده از آن دوران خود را نشان مي دهد.

تاريخ لباس بخشي از تاريخ تمدن است كه در آن تحولات شكل و فرم لباس از قديمي ترين ايام تا زمان خاصي مورد بررسي و مطالعه و تحقيق قرار مي گيرد و با تغيير اين نوع پوشاك رفتارهاي فرهنگي و اجتماعي آن جامعه نيز دستخوش تغيير و تحول مي گردد. در هر جامعه مطالعه اين بخش از تاريخ رازهاي نهفته اي در مورد مردم آن دوران را براي ما روشن مي سازد.